6-2. Elektryczność statyczna i energia elektryczna [A] |
dr hab. inż. Włodzimierz Korniluk - Politechnika Białostocka |
6-2.7. Zagrożenia pożarowe od urządzeń elektrycznych |
![]() |
Zagrożenia pożarowe od urzązeń elektrycznych | |
fol. nr 31 |
W Polsce urządzenia elektryczne są przyczyną około 9000 pożarów rocznie. Najwięcej pożarów wynika z wad urządzeń elektrycznych, pozostałe są skutkiem błędów w użytkowaniu tego rodzaju urządzeń. Najczęstsze przyczyny omawianych pożarów to:
Zły stan zestyków w aparatach łączeniowych lub w bezpiecznikach topikowych (luźne lub zanieczyszczone zestyki), źle dokręcone (i zanieczyszczone) końcówki przewodów do zacisków lub niewłaściwie połączone przewody aluminiowe (utlenione powierzchnie źle przewodzą) powodują, że w miejscach styku powstaje rezystancja zestykowa o dużej wartości. Podczas przepływu prądu na rezystancji tej wydziela się ciepło, następuje nagrzewanie się zestyku, co powoduje utlenianie się jego powierzchni i brak kontaktu elektrycznego. Wydzielające się przy tym ciepło i w wielu przypadkach występujące iskrzenie może doprowadzić do zapłonu izolacji lub innych materiałów. Zmniejszanie się rezystancji izolacji w wyniku starzenia, zanieczyszczenia lub zawilgocenia powoduje wzrost prądu upływu, który również może być przyczyną pożaru.
Jeżeli zabezpieczenia przetężeniowe, np. bezpieczniki topikowe lub wyzwalacze nadprądowe, mają zbyt duży prąd znamionowy w stosunku do przekrojów przewodów lub do mocy zasilanych urządzeń, które mają zabezpieczać, to mogą one być przyczyną powstania pożaru. W takich przypadkach przy przeciążeniach, a w szczególności podczas zwarć, następuje silne nagrzanie materiału przewodzącego i izolacyjnego, ponieważ urządzenia zabezpieczające nie wyłączają zasilania w odpowiednio krótkim czasie.
W instalacjach elektroenergetycznych może powstać łuk elektryczny przy zwarciach oraz podczas błędnych czynności łączeniowych. Łuk elektryczny może spowodować nieobliczalny w skutkach pożar, a nawet wybuch, np. w przypadku zwarcia wewnętrznego w aparacie lub urządzeniu zawierającym palny olej mineralny. Częstą przyczyną pożarów jest nieostrożność przy pracach spawalniczych, którym towarzyszy łuk elektryczny.
Bardzo częstą przyczyną pożarów są ogrzewacze elektryczne, nie posiadające automatycznej regulacji lub ograniczników temperatury oraz pozostawianie w pobliżu łatwo palnych materiałów takich urządzeń grzejnych jak grzałki, lutownice i żelazka.
Stosuje się następujące sposoby eliminacji i ograniczenia zagrożenia pożarowego od urządzeń elektrycznych: