6-5. Pola elektromagnetyczne |
dr inż. Krzysztof Gryz, dr inż. Jolanta Karpowicz - Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy |
6-5.1. Wprowadzenie |
Pole elektromagnetyczne związane jest z propagacją energii w przestrzeni
i może charakteryzować się dowolną częstotliwością zmian w czasie. Ze
względu na właściwości biofizyczne, na potrzeby m.in. bezpieczeństwia
i higieniy pracy, terminem tym określa się pola statyczne (niezmienne
w czasie: f = 0 Hz) i zmienne o częstotliwościach: f < 300 000 000
000 Hz (300 GHz), (fol.1) .
Są to pola związane z rozchodzeniem się fali promieniowania elektromagnetycznego
o długości ? > 1 mm, które nie są bezpośrednio rejestrowane przez zmysł
wzroku człowieka i nie wywołują jonizacji ośrodka, przez który przechodzą.
Wraz z promieniowaniem optycznym są często nazywane promieniowaniem niejonizującym.
Właściwości pola elektromagnetycznego są najczęściej prezentowane odnośnie
do dwóch jego składowych: pola elektrycznego i pola magnetycznego.
![]() |
fol. nr 1 |
Opis właściwości pola elektromagnetycznego
jest najczęściej prezentowany odnośnie dwóch jego składowych: pola elektrycznego
i pola magnetycznego. Pole elektryczne powstaje na skutek
oddziaływania sił między obiektami naładowanymi elektrycznie .(fol.2) .
Wielkością charakteryzującą pole elektryczne jest jego natężenie, (E),
wyrażane w woltach na metr (V/m), , (fol.2) .
![]() |
fol. nr 2 |
![]() |
fol. nr 3 |
Energia pól elektrycznych oddziałuje zarówno na ładunki ruchome, jak
i nieruchome, a pól magnetycznych - jedynie na ładunki ruchome. Wokół
ładunków nieruchomych występuje pole elektrostatyczne, a wokół ładunków
tworzących prąd stały występuje pole magnetostatyczne. Pola zmienne są
wytwarzane przez prądy i napięcia zmienne w czasie (fol.4) .
![]() |
fol. nr 4 |
Jeżeli natężenie pola okresowo zmiennego w czasie ma przebieg sinusoidalny
to jest ono nazywane polem harmonicznym. Pola harmoniczne są wytwarzane
m.in. przez prądnice prądu przemiennego i występują w otoczeniu instalacji
elektroenergetycznych. Zmienne pola elektryczne i magnetyczne tworzą promieniowanie
elektromagnetyczne rozchodzące się w próżni z prędkością światła.(fol.4) ,